Veiligheid

Belangrijkste keuzecriteria

Stroombron

Hier kunt u kiezen uit wegwerp- of oplaadbare batterijen. Er zijn gemakkelijk te vinden standaardformaten en krachtige, speciale batterijen, die evenwel niet overal verkrijgbaar zijn.

Lampen

De klassieke 'gloeilamp' heeft in zaklampen – net als de opvolger, de halogeenlamp – afgedaan. In goede zaklampen zult u vandaag de dag alleen leds aantreffen, die wat betreft lichtvermogen, energieverbruik, schokbestendigheid en levensduur superieur zijn in vergelijking met alle andere lampen.

Robuustheid

Kwaliteitszaklampen hebben schokbestendige lampen – in de regel lichtdioden – en voldoen minimaal aan de beschermingsgraad IPx67. Ze hebben een robuuste kast van aluminium, staal of kunststof. Moderne aluminium-kneedlegeringen bevatten additieven van silicium, magnesium en koper. Deze edel-legeringen combineren de positieve eigenschappen van het staal met die van het lichte gewicht. Belastbaarheid en hardheid worden door een eloxatie verder verhoogd. Hier zou u alleen genoegen moeten nemen met hard-eloxatie.

Lichttemperatuur

De kleurtemperatuur van het zichtbare licht wordt in kelvin gemeten. Licht onder in de schaal van 2.600 K tot 3.500 K is warmwit – dus iets gelig. Het gebied tussen 3.500 K en 5.000 K wordt neutraalwit genoemd, omdat geel noch blauw hier de lichtkleur domineert. Vanaf 5.000 K begint het koudwitte gebied, hier overwegen de blauwe delen van het licht. De meeste zaklampen gebruiken koudwit licht, omdat dat energiezuiniger is.

OTF-lichtstroom

Lichtstroom is een aanduiding van de hoeveelheid lichtenergie die de zaklamp aan de voorkant verlaat, nadat reflector en lens hun deel geëist hebben. Hoge waarden getuigen van een krachtige led en een krachtige batterij.

Er zijn zaklampen die meer dan 6.000 lumen halen. Daarmee kunt u met gemak een boom op een afstand van 300 m als een kerstboom zo fel laten oplichten.

Grootte

Een micro-zaklamp is kleiner dan 5 cm. Deze kan gemakkelijk aan een sleutelbos worden gedragen. Werkt gewoonlijk op knoopcellen.

Een mini-zaklamp is kleiner dan 8 cm. Hier vindt u al op basis van gewone AA- en AAA-batterijen lichtstromen tot 252 lumen.

Een kleine zaklamp is minder dan 10 cm lang. Vanwege het formaat bevat deze in de regel slechts een enkele batterij, kan echter voor de dag komen met betere specificaties dan zijn kleinere zusjes. Heeft een grotere reikwijdte, omdat een diepere reflector toegepast kan worden.

Een middenklasse-zaklamp van tussen de 10 cm en 15 cm lang bevat in de regel twee batterijen en bereikt daarmee duidelijk meer lumen en een grotere afstand. Een grote zaklamp heeft een lengte van meer dan 15 cm en kan door de diameter gemakkelijk aan de riem worden gedragen.

Stroombron

Natuurlijk willen wij allemaal dat ons milieu ontzien wordt en daarom zijn we enthousiast over het concept van oplaadbare batterijen. Er zijn echter scenario’s denkbaar, waarin gemakkelijk verkrijgbare wegwerpbatterijen toch de betere keuze zijn.

Gewone alkali-mangaan-batterijen zijn wijdverbreid. Ze leveren minder vermogen dan andere batterijen, zijn echter overal gemakkelijk verkrijgbaar. Op basis hiervan zijn ze erg populair. Ze kunnen tot twee jaar worden bewaard.

Lithiumbatterijen zijn krachtiger en lichter dan alkali-mangaan-batterijen. Ze kunnen tot tien jaar worden bewaard en zijn daarom populair als voorzorg voor noodgevallen en rampen. Ze zijn echter aanmerkelijk duurder dan alkali-mangaan-batterijen.

Oplaadbare batterijen – tegenwoordig normaal gesproken op Li-ion-basis – zijn er in veel verschillende formaten. Ze worden vaak in zaklampen gebruikt en zijn zeer krachtig. Het nadeel ervan is naast de hogere prijs ook, dat er speciale oplaadapparaten nodig zijn.

Ingebouwde batterijen kunnen indien nodig weer opgeladen worden door ze met de zaklamp op een oplader aan te sluiten. Nadelig is dat de lamp tijdens het opladen niet gebruikt kan worden.

Verlicht gebied

Afhankelijk van het model van de toegepaste reflector en de gebruikte led verlicht een zaklamp of een groot stuk directe omgeving of een klein, verder verwijderd gebied.

Levensduur van de batterij

Bedenk voor de aanschaf van een zaklamp wat u liever hebt: een half uur maximale lichtsterkte of een aantal uren voldoende licht. Veel kleinere lampen geven heel fel licht, maar de batterijcapaciteit is dan alleen voldoende voor een korte periode. Als voor u lange perioden van zeer fel licht wenselijk zijn, neem dan liever een grotere zaklamp.

Positie van de schakelaar

Een draaischakelaar aan het eind vooraan of achteraan komt uit ruimteoverwegingen vaak voor bij heel kleine zaklampen. Het nadeel is, dat bij onvoorzichtige bediening de lamp compleet uit elkaar geschroefd wordt.

Een drukschakelaar op de body – zoals bij een MagLite® - zorgt ervoor dat de lamp op verschillende manieren vastgehouden kan worden.

Een drukschakelaar aan het achtereind van de lamp is de meest voorkomende variant. De lamp kan, vastgehouden in de vuist, ingeschakeld worden. Dit vergroot uw mogelijkheden tot zelfverdediging. Wordt de lamp op een geweer bevestigd, dan is deze schakelaarvariant in elk geval de zinvollere.

Let er bij uw keuze op, dat de schakelaar beveiligd is tegen abusievelijk inschakelen.

Helderheidsstanden

Eén helderheidsstand is in veel gevallen voldoende. Juist bij tactische zaklampen kan een groot aantal verschillende helderheidsstanden eerder verwarrend werken en ertoe leiden, dat in een noodsituatie een verkeerde helderheidsstand gebruikt wordt.

Verschillende helderheidsstanden geven u de gelegenheid, de lichtsterkte beter aan uw omgeving aan te passen en een compromis tussen levensduur van de batterij en helderheid van de lamp te kiezen.

Extra functies

Tactische zaklampen beschikken in de regel over extra functies.

Een stroboscoop-licht dient ervoor aanvallers te desoriënteren. Het gaat om een zeer fel, snel knipperend licht, waarbij het knipperpatroon normaal gesproken wisselt om extra verwarring te stichten. Voor bewakers en beveiligers is deze functie absoluut noodzakelijk. Kan echter ook handig zijn voor het afschrikken van opdringerige wilde dieren, zoals een ervaren jager bevestigt.

Een SOS-licht wordt gebruikt om duidelijke, gemakkelijk herkenbare noodsignalen uit te zenden. Deze functie is bij het maken van tochten, in de bergen of op het water van nut. Een knipperlicht lijkt qua functie op een lichtbaken, d.w.z. het knippert om de paar seconden op volle sterkte. Het dient hetzelfde doel als het SOS-licht, verlengt echter de levensduur van de batterijen.

Behuizing

Het materiaal dat gebruikt is voor de vervaardiging van de behuizing bepaalt de robuustheid en het gewicht van een zaklamp. Het meest voorkomend zijn geanodiseerd aluminium (licht en bijna zo robuust als staal), roestvrij staal (robuust maar zwaar) en titanium (licht maar duur). Is de led heel krachtig, dan is het goed, als de lamp voor op de body koelribben heeft, dat verhoogt de levensduur. De lens van een goede lamp is ontspiegeld en gehard tegen krassen.

Waterdichtheid

Ook als u ervan uitgaat, dat uw zaklamp normaal gesproken niet met water in aanraking komt, kunt u toch beter een waterdichte lamp van minstens beschermingsgraad IPx7 kiezen, om ook in geval van nood of bij ongelukken een betrouwbare lichtbron ter beschikking te hebben. Een lamp van deze beschermingsgraad overleeft moeiteloos 30 minuten op een diepte van een meter water.

Verdere criteria

Veel fabrikanten bieden nog meer nuttige extra functies aan, die misschien ook voor u handig zouden kunnen zijn:

• Kleurenfilter om gekleurd licht te maken. Rood licht verstoort ‘s nachts de donkeradaptatie niet. In blauw en geel licht kunnen bloedsporen goed onderscheiden worden en wilde dieren worden niet opgeschikt door groen licht. Een alternatief zijn zaklampen waar apart gekleurde leds bij zitten.
• Een klem om de lamp aan de riem te kunnen dragen.
• Een draagriem in het geval de lamp te groot is om in de zak van jas of broek te dragen.
• Een koord voor het omhangen van de lamp, zodat u uw handen vrij hebt en de lamp snel gepakt kan worden.
• Een gekartelde rand om de slagwerking van de zaklamp te versterken.
• Klemhouders om de lamp aan de fiets of aan de loop van een wapen te bevestigen.
• Een afstandsbediening om de lamp te schakelen als deze niet wordt vastgehouden.
• Een hoofdband om de lamp aan het hoofd te dragen. Voor kleinere zaklampen kan een extra hoofdband de aanschaf van een speciale hoofdlamp uitsparen.
• Een wegrolbeschermer voorkomt dat de neergelegde lamp op een schuin oppervlak wegrolt.
• Een tail-stand om de lamp rechtop te kunnen zetten in het geval u indirecte verlichting nodig hebt.

Conclusie

Een hoogwaardige zaklamp is breukbestendig, heeft een lange brandduur en een grote lichtsterkte. Kies uw lamp altijd passend bij het betreffende gebruiksdoel. U hebt voor thuis geen verblindende schijnwerper nodig maar buiten moet u op een robuuste, lang brandende metgezel kunnen vertrouwen.

Bij zaklampen bestaat er een directe samenhang tussen kwaliteit en prijs.